Architektura starożytnej Grecji

Architektura tworzona przez Hellenów, czyli mieszkańców greckich polis miała swoje początki już w IX wieku przed naszą erą. Wyróżnia się budowle powstające w trzech okresach. Pierwszym był archaiczny, następnie pojawił się okres klasyczny i hellenistyczny. Dominowały przede wszystkim budowle sakralne, dopiero z biegiem czasu pojawiły się świeckie budynki.

Architektura sakralna świątyń

Architekci w Grecji stworzyli wiele pięknych świątyń oddających cześć bogom. Charakterystyczne dla tego typu budowli był prostokątny plan zabudowy oraz umieszczanie kolumn podtrzymujących dach. Powstawały także mauzolea, które także należały do zabudowy poświęconej religii Hellenów. Wśród licznych świątyń wyróżniano następujące rodzaje:

• Pseudodipteros,
• Prostylos
• Monopteros
• Tolos
• Amfiprostylos

Architektura świecka

Chociaż początkowo architekci skupiali się głównie na kulcie bogów w końcu rozpoczęli tworzyć też publiczne budowle. Dużym uznaniem cieszyły się teatry, które mimo funkcji rozrywkowej były elementami kultu boga wina i winnej winorośli – Dionizosa. Z stoków wzgórz w okresie V wieku przed naszą erą teatry przeniesiono na płaski teren, a ich mury tworzono z kamieni. Gimnazjony jako budowle sportowe także stanowiły kanon publicznej architektury. Należy tutaj wymienić również stadion, hipodrom i palestrę. Najważniejszym miejscem oprócz akropolu w greckich polis były place miejskie – agory, które otaczano stoami.

Greckie domy

Cechą mieszkań Hellenów – oikos, było to, iż do ich zbudowania stosowano znacznie gorszej jakości materiały niż te do wznoszenia świątyń.

Oznacza to, że były one budowane z nietrwałych ścian czy dachów z strzechy, ale zawsze posiadały trwałą podstawę z kamieni. Jednakże nie chroniło to ich przed licznymi pożarami, deszczem lub silnym wiatrem. Na początku oikos były szałasami, później przekształcono je w domy z cegieł osuszanych przez promienie słońca. Mieszkania początkowo miały jedynie dwa pomieszczenia. W znacznie lepszych warunkach mieszkali bogaci Hellenowie. Ich domostwa wykonywano z kamienia i poddawano tynkowaniu. Były one większe, posiadały czasami nawet piętra. Tutaj pełen dostęp miało świeże powietrze i promienie słońca. Ten rodzaj budynków był znacznie mniej narażony na zagrożenia wynikające z częstych pożarów, czy niekorzystnych warunków atmosferycznych.

Ornamentyka i trzy greckie porządki w architekturze

Grecy używali do tworzenia budowli trzech znacznie różniących się od siebie porządków architektonicznych. Należały do nich porządek koryncki (bardzo ozdobny), joński i dorycki (najbardziej skromny typ kolumn). Natomiast wzornictwo greckich architektów mogło przybrać postać meander, spirali, astragali i akant.

Katalog greckich architektów

Istnieje kilka greckich nazwisk, które zapamiętano w historii architektury. Znajdziemy ich dzieła w książkach poświęconej tej tematyce.

Do uznanych twórców zalicza się wielu w tym:

• Antemiusz z Tralles
• Hermodoros z Salaminy
• Hippodamos z Miletu
• Poliklet Młodszy
• Teodoros z Samos

.